เอ็นร้อยหวายอักเสบ (Achilles Tendinitis) เป็นภาวะที่พบบ่อยในคนที่ออกกำลังกายเป็นประจำ โดยเฉพาะนักวิ่ง นักกีฬา หรือผู้ที่ต้องใช้ข้อเท้าและน่องซ้ำๆ ซึ่งหากไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกต้อง อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บเรื้อรังและส่งผลต่อการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวันได้
เอ็นร้อยหวายอักเสบคืออะไร?
เอ็นร้อยหวาย (Achilles tendon) เป็นเส้นเอ็นขนาดใหญ่ที่เชื่อมระหว่างกล้ามเนื้อน่องกับกระดูกส้นเท้า มีหน้าที่สำคัญในการเดิน วิ่ง กระโดด และยืนเขย่ง เมื่อเกิดการอักเสบหรือตึงมากเกินไป จะทำให้เกิดอาการเจ็บปวด บวม และขยับข้อเท้าไม่สะดวก
สาเหตุของเอ็นร้อยหวายอักเสบ
- ออกกำลังกายหนักหรือซ้ำๆ โดยไม่ได้วอร์มอัพ
- ใส่รองเท้าที่ไม่เหมาะสมกับรูปเท้าหรือกิจกรรม
- กล้ามเนื้อน่องตึงเกินไป หรือขาดความยืดหยุ่น
- โครงสร้างเท้าผิดปกติ เช่น เท้าแบน หรือเท้าโก่ง
- อายุที่เพิ่มขึ้น ทำให้เส้นเอ็นยืดหยุ่นน้อยลง
อาการของเอ็นร้อยหวายอักเสบ
- ปวดหรือเจ็บบริเวณเหนือส้นเท้า โดยเฉพาะตอนเช้า
- เอ็นร้อยหวายบวม แดง หรือกดเจ็บ
- เจ็บมากขึ้นเมื่อวิ่ง กระโดด หรือขึ้นบันได
- รู้สึกตึงน่อง และขยับข้อเท้าได้จำกัด
การรักษาเอ็นร้อยหวายอักเสบด้วยกายภาพบำบัด
การกายภาพบำบัดช่วยลดการอักเสบ ฟื้นฟูการทำงานของเอ็น และป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ โดยวิธีที่ใช้บ่อย ได้แก่
1. การลดอาการปวด
- ประคบเย็นในช่วงแรกเพื่อลดบวมและปวด
- ใช้ เครื่องมือกายภาพบำบัด เช่น Shockwave, Ultrasound, เลเซอร์ลดอักเสบ
2. การยืดและเพิ่มความแข็งแรง
- แบบฝึกหัดยืดกล้ามเนื้อน่อง (Calf stretch)
- การออกกำลังเพิ่มความแข็งแรงของเอ็นร้อยหวาย เช่น Heel drop exercise
3. การปรับท่าทางและกิจกรรม
- แนะนำรองเท้าหรือแผ่นเสริมรองเท้า (Insole)
- ปรับรูปแบบการวิ่งหรือออกกำลังกายให้เหมาะสม
เมื่อไรควรพบแพทย์หรือนักกายภาพบำบัด?
หากมีอาการเจ็บนานเกิน 1-2 สัปดาห์ แม้พักแล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือเจ็บจนเดินไม่ได้ ควรรีบพบแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้อง
สรุป
เอ็นร้อยหวายอักเสบ (Achilles Tendinitis) เป็นภาวะที่สามารถพบได้บ่อย แต่หากได้รับการดูแลตั้งแต่เนิ่นๆ ด้วยการพัก ยืดเหยียด และทำกายภาพบำบัด จะช่วยให้อาการดีขึ้น ป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ และกลับมาใช้ชีวิตหรือออกกำลังกายได้อย่างเต็มที่
