การใส่เฝือกเป็นวิธีที่แพทย์ใช้เพื่อให้กระดูกและข้อต่อที่บาดเจ็บได้รับการพักฟื้นอย่างเหมาะสม แต่หลังจากถอดเฝือก หลายคนอาจพบปัญหา ข้อติด (Joint Stiffness) ทำให้ขยับได้ไม่สะดวก รู้สึกเจ็บหรือตึง ซึ่งอาจส่งผลต่อการใช้งานในชีวิตประจำวัน หากไม่ได้รับการฟื้นฟูที่ถูกต้อง อาการอาจเรื้อรังและเคลื่อนไหวได้ไม่เต็มที่
สาเหตุของข้อติดหลังถอดเฝือก
- การไม่ขยับข้อนานเกินไป
ระหว่างใส่เฝือก ข้อและกล้ามเนื้อไม่ได้ใช้งาน ทำให้ข้อตึงและการไหลเวียนเลือดลดลง - กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นอ่อนแรง
เมื่อไม่ได้ใช้งานนาน ๆ กล้ามเนื้อรอบข้อจะสูญเสียความแข็งแรงและยืดหยุ่น - พังผืดหนาตัวขึ้น
เนื้อเยื่ออาจเกิดพังผืดหรือการยึดเกาะภายในข้อ ส่งผลให้การเคลื่อนไหวถูกจำกัด
อาการที่พบบ่อย
- ขยับข้อได้ไม่เต็มช่วงการเคลื่อนไหว เช่น เหยียดหรือพับไม่ได้สุด
- รู้สึกตึง เจ็บ หรือแข็งเวลาขยับ
- กล้ามเนื้อรอบข้อฝ่อลีบและอ่อนแรง
วิธีฟื้นฟูและดูแลอาการข้อติด
1. การทำกายภาพบำบัด
เป็นวิธีหลักในการรักษาข้อติดหลังถอดเฝือก โดยนักกายภาพบำบัดจะใช้เทคนิคต่าง ๆ เช่น
- การบริหารข้อตามช่วงการเคลื่อนไหว (Range of Motion Exercise) เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่น
- การเสริมสร้างกล้ามเนื้อ (Strengthening Exercise) ฟื้นฟูความแข็งแรงกล้ามเนื้อรอบข้อ
- Manual Therapy ช่วยยืดและคลายพังผืดรอบข้อ
- Modalities ทางกายภาพบำบัด เช่น Ultrasound, เลเซอร์ หรือ Shockwave เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและลดอาการปวด
2. การออกกำลังกายที่บ้าน
- ยืดเหยียดเบา ๆ ทุกวันตามคำแนะนำของนักกายภาพบำบัด
- ออกกำลังกายแบบไม่ลงน้ำหนักมาก เช่น ปั่นจักรยานเบา ๆ หรือว่ายน้ำ (ถ้าแพทย์อนุญาต)
- ประคบอุ่นก่อนทำกายภาพ เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อและข้อต่อคลายตัว
คำแนะนำเพิ่มเติม
- ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์และนักกายภาพบำบัดอย่างเคร่งครัด
- หลีกเลี่ยงการฝืนขยับแรง ๆ เพราะอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บเพิ่ม
- หากมีอาการปวดรุนแรง บวม แดง หรือขยับไม่ได้ ควรรีบพบแพทย์
สรุป
ข้อติดหลังถอดเฝือก เป็นภาวะที่พบได้บ่อย แต่สามารถฟื้นฟูกลับมาได้ด้วยการทำกายภาพบำบัดและการออกกำลังกายอย่างถูกวิธี การเริ่มฟื้นฟูตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้ข้อกลับมาเคลื่อนไหวได้เต็มที่ ลดความเสี่ยงเรื้อรัง และกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ
